مهرورز خان طرحی را علم کرده با تیتر جراحی بزرگ اقتصادی با محوریت هدفمند کردن یارانه ها-در واقع نقدی کردن یارانه ها.در این طرح برآورد شده که نود هزار میلیارد تومان سوبسید پرداختی در اقتصاد کشور به صورت نقدی بین مصرف کنندگان توزیع و متقابلن قیمت واقعی کالا و خدمات از آنها دریافت گردد.ایشان و برخی اقتصاد دانان معتقدند که در اثر این طرح هیچ تورمی به وجود نمی اید چون در واقع نقدینگی جدیدی در جامعه ایجاد نمیشود.من اقتصاد خیلی نمی فهمم ولی به نظرم استدلال عدم افزایش نقدینگی یک شوخی بزرگ است.در واقع به دلایل ذیل این طرح میتواند توفان تورم اقتصاد ایران را تبدیل به یک سونامی بی مهار سازد:
١-بخش عمده ای از یارانه های حال حاضر به صورت مخفی و بدون گردش نقدینگی در اختیار مردم قرار میگیرند.به عنوان مثال دولت برای حدود یک و نیم میلیون بشکه نفت خام مصرفی در پالایشگاه ها تقریبن به ازای هر بشکه ١۴ دلار هزینه تولید و پالایش دارد و حدود ١۶ دلار هم بابت هر بشکه از مصرف کننده نهایی پول دریافت میکند.جمیع گردش مالی برای این بخش از حامل های انرژی چیزی حدود ٣۶۵*۵/١ میلیون*سی دلار یعنی برابر شانزده میلیارد دلار است.حالا در حالت جدید دولت همین مقدار نفت را به قیمت واقعی به پالایشگاه ها و به دنبال آن به مردم میفروشد و درآمد حاصل را بین شهروندان تقسیم میکند.با فرض بشکه نفت ١٢٠ دلاری گردش مالی این بخش حدود هفتاد میلیارد دلار است یعنی چیزی معادل پنجاه و چهار هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید به جامعه تزریق میگردد.مشابه همین محاسبه را میتوان برای گاز مصرفی هم انجام داد و به رقم نجومی خلق پول رسید.این مقدار پول خلق شده هرچند بعد مدتی بابت صورت حساب های انرژی دوباره به حساب دولت باز میگردد اما در بدو حضور در اقتصاد کشور در خوشبینانه ترین حالت تورمی پنجاه درصدی را به مردم تحمیل مینماید.این نرخ تورم جدای از رشد روزافزون قیمت هاست که بنا به گزار ش های خود دولت به پنجاه درصد در مورد مواد خوراکی و هشتاد درصد در مورد خانه مسکونی رسیده است
٢-بخش عمده ای از جامعه هدف این طرح خود را ناگهان با حجم بزرگی از نقدینگی روبرو میبینند.خانواده شش نفری کارگری را تصور کنید که میانگین درآمد ماهیانه شان حدود سیصد هزار تومان است.طبق طرح جدید این خانواده ناگهان معادل ششصد هزار تومان یارانه نقدی دریافت میدارد که باعث میشود این خانواده تمایل به خرید کالا و خدمات در بازار بیابد-مثلن تلویزیون بخرد یا به سفر برود یا....در حالی که اقتصاد ملی برابر پول پرداخت شده هیچ تغییری در حجم ارایه کالا و خدمات خود نداده است بنابراین در حالی که فروشنده کالا و خدمات ثابت و خریدار این بخش افزایش یافته است رالی صعودی قیمتها اجتناب ناپذیر خواهد بود
٣-اثر تورم روانی در این ماجرا ویران کننده است.فقط تصور کنید نرخ بنزین به حدود ٩٠٠ تومان در هر لیتر و هزینه گاز ماهیانه تان هر چقدر که هست ده برابر شود.فکر کنم با تجربه ای که تک تک ما از این بلبشو بازار اقتصادی داریم حدس زدن تکانه های جهشی قیمتها فقط با در نظر گرفتن همین دو فرض چندان دشوار نباشد
۴-فاجعه واقعی هیچ کدام از اینها نیست.مصیبت آنجایی رخ میدهد که دریافتی مردم از سیستم دولتی به ریال و ثابت بوده هزینه هایشان مطابق قیمت های بین المللی و به دلار خواهد بود بنابر این هنگامی که افزایش شدید تورم باعث افت ارزش ریال میشود دریافتی ثابت شهروندان بابت نقدی شدن یارانه ها احتمالن حتی کفاف پرداخت صورتحساب های حامل های انرژی را هم نخواهد کرد.سیستم دولتی هم به واقع فاقد آن چابکی برای محاسبه به روز نرخ برابری و پرداخت منطبق با تورم خواهد بود
زلزله ای در پیش است که خدا باید ما را از آن در امان دارد
نوستر آداموس عزیز من اول شدم ... حالا میرم بخونم
ReplyDeleteبعضی وقتها با خودم فکر می کنم کاش دزدیده بودند این مهرورز خان را
ReplyDeleteاينجور مواقع است که به قول خودت رسمن دلم مي خواد برم يه گوشه پاهام و بغل کنم و بلند بلند بزنم زير گريه...
ReplyDeleteتمام قد باهات مخالفم امیرخان! احمدی نژاد اگه این کار رو بکنه مهمترین کاری هست که در تمام عمرش کرده و البته بدون شک در کوتاه مدت هزینه های سنگینی رو هم دولت و هم ملت میده! ولی 20 سال بعد من و شما بخاطر این کار احمدی نژاد رو دعا می کنیم! البته من کلیات طرحش رو دیدم! نقطه ابهام فقط روند اجرایی کردن طرحه و گرنه خود طرح واقعا خوبه! خیلی از مشکلات فرهنگی و اقتصادی ما می تونه درست شه! امیدوارم کله شقی این آقا تا انجام این طرح ادامه داشته باشه و یهو محافظه کار نشه!
ReplyDeleteمحمد جواد خان جان!من تمام قد موافق هدفمند کردن یارانه هام.حرف من اجراست نه ایده.حرف من اینه که به مرد رو راست بگیم چه اتفاقی میافته نه اینکه بیایم لبخند بزنیم توی برنامه تلویزیونی و بگیم آب از آب تکون نمیخوره
ReplyDeleteاسم این مهرورزخان که میاد یک جورهایی مور مورم میشود.
ReplyDeleteحس میکنم توی مغزم جرقه میزند.
همین دیشب که صحبت میفرمودند نشسته بودم و آنچنان آرام صحبتهایشان را گوش میدادم که تا به حال در خودم چنین آرامشی ندیده بود
تو اقتصاد نمی فهمی؟! پس لابد مهرورزخان می فهمه.
ReplyDeleteتحلیل خوبی بود امیر جان
ReplyDeleteیه سوال البته
آیا وقتی دولت به کالاهایی مثل بنزین و یا چیزهای دیگه ای که حالا شاید عقل من اقتصاد ببو بهشون نرسه سوبسید میده عدالتمندانه است سهم اقشار کم درآمد از نفت که یا مجبورن سوار اتوبوس شن یا مترو خرج اونایی که ماشین دارن بشه. به عبارتی فکر می کنم هر چی سیاستهای رفسنجانی به طبقه مرفه بیشتر حال داده بود و اختلاف طبقاتی رو تشدید کرده بود الان ما بازخورد اقشار فراموش شده رو شاید داریم می بینیم. به نظرم ما اکثر اوقات فراموش می کنیم این گروهها رو